Omurga anatomisinde her parçaya omur denir. Omurga kemiklerden ve kıkırdaklardan meydana gelir. Omurları birbirine bağlayan eklemlere faset adı verilir. Omurgaya önden bakıldığı zaman düz bir görünümü vardır ancak yandan bakıldığında kıvrımlı yapısı anlaşılır. Bu kıvrımların boyun bölgesinde öne doğru olan kısmına "servikal lordoz," sırt bölgesinde arkaya doğru olan kısmına "torakal kifoz" ve bel bölgesinde öne doğru olan kısmına ise "lomber lordoz" denir. Erkeklerde ortalama 70 cm uzunluğunda ve kadınlarda ortalama 60 cm uzunluğunda olan omurganın içindeki ortalama 43-45 cm uzunluğundaki omurilik beyin sapından itibaren başlar. Gövdenin ağırlığını omurga taşımaktadır.
Omurganın Bölümleri Nelerdir?
Omurgayı omurlar oluşturur. Omurlar omurgada 33-34 tanedir. Kafatasının altından başlayarak kuyruk sokumuna kadar uzanırlar ve omurganın bölümleri şu şekilde ayrılır;
- Boyun Omuru ; servikal vertebra denilen bu bölümde 7 adet omur bulunur.
- Sırt Omuru; torakal vertebra denilen bu bölümde 12 adet omur bulunur.
- Bel Omuru; lomber vertebra denilen bu bölümde 5 adet omur bulunur.
- Sakrum kemiğini oluşturan yapı; sakral denilen bu bölümde 5 omur bulunur
- Kuyruk sokumunu oluşturan yapı; koksiks denilen bu bölümde 4 omur bulunur.
Sakral ve koksiks belin alt kısmında bulunur. Bu iki kısım birbirine geçmiş haldedir ve hareketsizdirler. Boyun sırt ve bel kısmındaki omurlar birbirine disklerle bağlıdır ve hareketlidirler. Bu sayede gövdenin hareketi sağlanır.
Omurga Hastalıkları
Omurga hastalıkları yaşlılıkla meydana gelmekle birlikte doğuştan itibaren de başlayabilir. Omurga hastalıkları şu şekilde sıralanabilir:
Skolyoz; omurga eğriliğidir. Bel ve göğüs kısmında oluşan eğriliğe denir. Sağa ya da sola doğru eğrilik oluşmasıdır. Küçük yaşlardan itibaren ortaya çıkabilen bu hastalık genelde ergenlikte fark edilir.
Kifoz; kamburluk olarak da bilinir. Öne doğru bir eğiklik söz konusudur.
Omurga kanalı darlığı; genelde ileri yaşlara meydana gelen bu rahatsızlık omurga içinde yer alan omurga kanalının daralmasıyla bel ağrısına neden olabilir. Omurga kanalının daralmasının sebebi, eklemlerin kireçlenmesi ve genişlemesidir. Kemikler üzerinde çıkıntı oluşması sonucunda omurga kanalının daralması gerçekleşir.
Omurga kırıkları; kemik erimesi ya da omurgaya alınan şiddetli darbe sonucunda meydana gelebilir.
Bel fıtığı; omurgadaki disk eklemlerinin çekirdeklerinin eklemin dışına doğru akmasıdır. Bel fıtığının oluşmasının nedeni yaşlılık olabileceği gibi hareketsizlik ya da fazla kilo da olabilir.
Boyun fıtığı; boyundaki omurlar toplamda 7 tanedir. Boyun fıtığı boyun kısmındaki omurların arasındaki disk ekleminin çekirdeğinin yıpranması sonucunda meydana gelir. Boyun fıtığı; yaş, duruş bozukluğu ve yaralanmalar sebebiyle meydana gelebilir.
Omurga Sağlığı Nasıl Korunur?
Omurga bedenin ağırlığını taşıdığı için omurga sağlığına dikkat etmek vücudun dengesi için önem taşır. Duruş bozuklukları omurga hastalıklarına neden olabilir. Bu sebeple kambur durmadan oturmak ya da yürümek önem taşır. Omurganın kendisi kavisli olduğundan bu kavisli yapıyı bozmadan bir duruş sağlamak gerekir. Her gün 5-10 dakika olsa bile esneme hareketleri yapmak omurga sağlığının korunmasına yardımcı olabilir. Ağır nesneleri kaldırırken kuvvet noktasını ayarlayarak kaldırmak gerekir. Bu tür ağır kaldırma işlemlerinde omurga desteklenmelidir. Fazla kilo da omurga sağlığı için zararlıdır. Beslenme şekline dikkat ederek ve yaşama hareket katarak ideal kiloyu korumak önem taşır.
Kişinin genel sağlığı ne kadar iyi olursa omurga sağlığı da o kadar iyi olur. Yeterince uyumak, günlük yeteri kadar su içmek, lifli beslenmek gibi durumlara dikkat edilmelidir. Yürüyüş yapmak da omurga için yararlıdır. Yürüyüş sayesinde kaslar gelişir ve denge korunabilir. Günlük yapılan yürüyüş sayesinde omurga esnekliği ve denge sağlanabilir.
